کاشان

خانه ی طباطبائی ها

در سفر به کاشان سری به خانه های طباطبائیان زدیم. خانه ای درونگرا، بدون هیچ نمای بیرونی. خانه های درونگرا معمولا یک حیاط در وسط دارند و اتاق ها در اطراف هستند. این خانه در ارتفاع های گوناگونی ساخته شده و پنج در ورودی دارد. حیاط اصلی نمای بسیار زیبا و دلنوازی دارد. اتاق شاه نشین در بالا و حوض و باغچه در اطراف قرار دارند.

لطفا به ادامه ی مطلب  توجه نمائید

 

در کویر کاشان -آن هم در تابستان- پیدا کردن سایه هم کار سختیست اما در خانه ی طبا طبائیان خبری از گرما نیست. وجود حوض آب در وسط حیاط باعث می شود بادی که در فضای وسط حیاط می پیچد و از لا به لای درختان عبور می کند، با سطح آب برخورد کرده و خنک شود. پس در راهرو های اطراف خبری از گرما نیست. بادگیر ها –که از ابتکارات کاربردی جالب ایرانیان است- نیز خنک بودن فضای داخلی را تضمین می کنند. همچنین دو بهار خواب نیز در خانه ی طباطبائیان وجود دارد که در فصل بهار برای خواب مکانی عالی است. این بهار خواب ها طوری قرار گرفته اند که در هنگام صبح، نور خورشید باعث اذیت ساکنان خانه نشود.

مطبخ یا آشپز خانه در جایی دور تر قرار دارد. باید چندید اتاق کوچک و درشت را رد کنید تا به آن برسید. آشپزخانه دارای تهویه ای عالی است. بالای اجاق ها هواکش قرار دارد تا دود و گرما را به بالا هدایت کند. احتمالا واژه ی آشپز در قدیم مرسوم نبوده است، چون آشپز به کسی می گویند که فقط آش می پزد. به جای آن از واژه ی خورشگر استفاده می شده. (در شاهنامه ی فردوسی از واژه ی خورشگر استفاده شده.)

خانه ی طباطبائیان دارای اصطبل نیز هست. این اصطبل در مکانی با ارتفاع بالاتر قرار دارد. برای این که بوی بد اصطبل وارد خانه نشود. همچنین اصطبل دارای یک درب خروجی جداگانه است. اصطبل بسیار مجهز است و تمام قسمت های مورد نیاز اسب در آن دیده می شود.

یک موردی که برای من عجیب بود، وجود فضا های کوچک و بی استفاده ی زیادی بود که دیدم. این اتاق های کوچک معلوم نیست به چه کاری می آیند. این خانه با وجود مساحت زیاد، اتاق نسبتا بزرگی ندارد. فکر می کنم بزرگترین اتاق این خانه  شاه نشین آن باشد. اتاق شاه نشین بسیار زیباست. مخصوصا زمانی که پرتو های خورشیدی از لابه لای شیشه های رنگی اش عبور می کنند و فرش کاشانی را نورانی میکنند.

ارسی یکی از حیاتی ترین ویژگی های خانه ی ایرانی اصیل است. درب وسط به صورت کشویی بالا می رود. اما زمانی که پایین است، رنگ نور ها با روح و روانتان بازی می کند. آبی، زرد، سبز و قرمز رنگ هایی جادویی هستند که استادانه کنار هم قرار گرفته اند.

در بازسازی هایی که در گذشته انجام شده، متأسفانه طاق های با شکل جناقی که سبک ایرانی دارد با طاق های گرد که رومی است تعویض شده و نمای زشت و نا هماهنگی به نما داده زیرا گچبری ها به شکل جناقی است و با شکل گرد تضاد دارد. متاسفانه چنین نا هماهنگی را نیز در مسجد آقا بزرگ مشاهده می کنیم.

حتما به این خانه در شهر زیبای کاشان سر بزنید.